Những năm gần đây công tác thanh tra của Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Quảng Trị (TT&TT) đã có những chuyển biến mạnh mẽ cả về chiều rộng và chiều sâu, theo hướng ngày càng nâng cao chất lượng. Sở TT&TT đã chủ động, tích cực chỉ đạo và có những biện pháp chỉ đạo quyết liệt để đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, góp phần lập lại trật tự, kỷ cương trên tất cả các lĩnh vực gồm báo chí; xuất bản, in ấn và phát hành; bưu chính; viễn thông; tần số vô tuyến điện; công nghệ thông tin; điện tử; phát thanh và truyền hình; thông tin đối ngoại; bản tin thông tấn; thông tin cơ sở; hạ tầng thông tin truyền thông; quảng cáo trên báo chí, trên môi trường mạng, trên xuất bản phẩm và quảng cáo tích hợp trên các sản phẩm, dịch vụ bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin...
Hoạt động của thanh tra Sở TT&TT là hoạt động thanh tra chuyên ngành, được tiến hành dưới hai hình thức là thanh tra theo chương trình, kế hoạch và thanh tra đột xuất. Việc xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra dựa trên cơ sở yêu cầu nhiệm vụ chính trị của ngành, địa phương. Đối tượng của thanh tra của ngành TT&TT rộng nên rất dễ xảy ra tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lặp về thẩm quyền xem xét, đánh giá, xử lý theo pháp luật và về thời gian, phạm vi, nội dung thanh tra. Biểu hiện chồng chéo, trùng lặp về nội dung, đối tượng thanh tra, kiểm tra diễn ra nhiều nhất giữa lĩnh vực TT&TT với các lĩnh vực khác như: thuế, tài chính, quản lý thị trường, văn hóa...Mặt khác, hệ thống các tổ chức Thanh tra hiện nay đang tồn tại sự chồng chéo, trùng lặp về phạm vi hoạt động, điển hình là sự chồng chéo giữa Thanh tra hành chính với thanh tra chuyên ngành, giữa thanh tra cấp trên với Thanh tra cấp dưới...do đó, nâng cao chất lượng toàn diện các cuộc thanh, kiểm tra là một nhiệm vụ hết sức quan trọng nhằm không ngừng đáp ứng với yêu cầu và nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay; theo đó, việc nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn, để đề ra một số giải pháp nhằm xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra trên địa bàn của Sở Thông tin và Truyền thông Quảng Trị là hết sức cần thiết.
Thực trạng và việc xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra của Thanh tra Sở TT&TT
Đối với tỉnh Quảng Trị, để thực hiện đúng theo quy định của Chính phủ “Mỗi doanh nghiệp trên địa bàn không thanh, kiểm tra quá 01 lần trong 01 năm” và thực hiện chủ trương của tỉnh Quảng Trị “năm Doanh nghiệp 2018”, UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Quyết định số 03/2017 /QĐ-UBND ngày 14/3/2017 về “Quy chế phối hợp quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” để thực hiện xử lý chồng chéo, trùng lặp đối với kế hoạch thanh tra, kiểm tra doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Từ năm 2017 đến nay Thanh tra tỉnh đã đề nghị các Sở, ban, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh chủ động phối hợp với nhau để hạn chế chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra, kiểm tra; gửi dự thảo kế hoạch thanh tra, kiểm tra năm, nêu cụ thể tên đối tượng thanh tra (đơn vị, doanh nghiệp) dự kiến thanh tra, kiểm tra cho Thanh tra tỉnh để tổng hợp, thông tin lại cho các Sở... Với cách làm này, việc chồng chéo nội dung, đối tượng trong kế hoạch thanh tra của Sở TT&TT giảm hẳn.
Đoàn thanh tra, kiểm tra tần số vô tuyến điện ở huyện đảo Cồn Cỏ.(Ảnh Văn Thắng)
Đối với Sở TT&TT hàng năm, sau khi dự thảo kế hoạch thanh tra, kiểm tra, đã tổ chức rà soát, đối chiếu với kế hoạch thanh tra của các cấp, các ngành một cách kỹ lưỡng và kể cả khi tổ chức thực hiện cũng xử lý chồng chéo, trùng lặp với tinh thần, trách nhiệm cao. Trong năm 2018, sau khi kế hoạch được phê duyệt thì phát hiện Đội liên ngành phòng, chống in lậu Trung ương có kế hoạch kiểm tra đối với địa bàn Quảng Trị, Sở đã chỉ đạo kịp thời ban hành Công văn đề nghị Đội liên ngành phòng, chống in lậu Trung ương không kiểm tra đối với địa bàn Quảng Trị trong năm 2018 vì các lý do: thực hiện đúng theo quy định của Chính phủ và của UBND tỉnh Quảng Trị mỗi doanh nghiệp trên địa bàn không thanh, kiểm tra quá 01 lần trong 01 năm; Quyết định số 125/QĐ-STTTT ngày 12/12/2018 của Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Quảng Trị về việc ban hành kế hoạch hoạt động của Đội liên ngành phòng, chống in lậu tỉnh Quảng Trị 2018 phê duyệt trên cơ sở đã được Thanh tra tỉnh Quảng Trị rà soát và có văn bản trả lời là không có sự chồng chéo về thanh, kiểm tra giữa Thanh tra tỉnh và các đơn vị và không có sự chồng chéo giữa các đơn vị với nhau trên địa bàn tỉnh Quảng Trị và Kế hoạch này cũng đã báo cáo với Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông và Đội liên ngành phòng, chống in lậu Trung ương ngay sau khi được phê duyệt…
Kiểm tra việc chấp hành pháp luật trên lĩnh vực viễn thông về chỉnh trang, làm gọn cáp thông tin trên địa bàn tỉnh (Ảnh Văn Thạch).
Để kế hoạch thanh tra năm 2019 có tính khả thi cao, cuối năm 2018 Giám đốc Sở đã chỉ đạo ban hành các Công văn như: Công văn gửi Thanh tra tỉnh Quảng Trị nhất trí loại bỏ trong Kế hoạch thanh, kiểm tra năm 2018 của Thanh tra Sở TT&TT về kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với các tổ chức, cá nhân về sử dụng Trang thông tin điện tử; kiểm tra việc ứng dụng và đầu tư về công nghệ thông tin trong điều hành quản lý của cơ quan nhà nước và các doanh nghiệp; kiểm tra việc đảm bảo an toàn thông tin trong triển khai ứng dụng công nghệ thông tin gồm: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, UBND huyện Đakrông, UBND Huyện Hướng Hóa để tránh sự chồng chéo, trùng lắp về đối tượng thanh tra giữa Sở TT&TT với Thanh tra tỉnh Quảng Trị; Công văn gửi Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị nhất trí loại bỏ trong Kế hoạch thanh, kiểm tra năm 2018 của Thanh tra Sở TT&TT về kiểm tra việc chấp hành pháp luật các hoạt động báo chí, xuất bản, in ấn và phát hành (về quảng cáo của các cơ quan báo chí, về nộp lưu chiểu các ấn phẩm báo chí; về phát hành báo, tạp chí, bản tin trên địa bàn; về in ấn và phát hành Lịch Bloc 2018…) đối với Công ty TNHH Bảo Ngân Châu, số 150A Nguyễn Trãi, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị để tránh sự chồng chéo, trùng lắp về đối tượng thanh tra giữa Sở TT&TT với Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Quảng Trị; Công văn gửi Sở Công Thương tỉnh Quảng Trị nhất trí loại bỏ trong Kế hoạch thanh, kiểm tra năm 2018 của Thanh tra Sở TT&TT về kiểm tra các tố chức, cá nhân kinh doanh các sản phẩm công nghệ thông tin, viễn thông bắt buộc thực hiện pháp luật về hợp chuẩn, hợp qui đối với Công ty cổ phần Đầu tư phát triển công nghệ Toàn Cầu - Chi nhánh Quảng Trị, số 159 Quốc lộ 9, thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị để tránh sự chồng chéo, trùng lắp về đối tượng thanh tra giữa Sở TT&TT với Sở Công thương tỉnh Quảng Trị; Công văn gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị nhất trí loại bỏ trong Kế hoạch thanh, kiểm tra năm 2018 của Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông để tránh sự chồng chéo, trùng lắp về đối tượng thanh tra, kiểm tra giữa Sở Thông tin và Truyền thông với Kế hoạch thanh tra 2018 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Trị gồm: UBND huyện Hải Lăng và UBND thị xã Quảng Trị, Khách sạn Mường Thanh Quảng Trị…
Một số giải pháp và kiến nghị
Một là, định kỳ 6 tháng và hàng năm, Sở TT&TT phải tổng kết rút kinh nghiệm, đánh giá nghiêm túc việc thực hiện để rút ra bài học, tiếp tục cụ thể hóa Quyết định số 03/2017 /QĐ-UBND ngày 14/3/2017 về “Quy chế phối hợp quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp và hộ kinh doanh trên địa bàn tỉnh Quảng Trị” và tổ chức thực hiện có hiệu quả, hạn chế trùng lắp và chồng chéo trong hoạt động thanh tra tại doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển.
Hai là, Sở TT&TT phải chủ động nắm kế hoạch để chỉ đạo phối hợp, trao đổi, xin ý kiến tham gia với Thanh tra Bộ TT&TT, với Đội phòng, chống in lậu Trung ương, với Thanh tra tỉnh, với các các Sở, ngành liên quan, với các Phòng VH&TT các huyện, thị, thành, với các đơn vị phối hợp như: Trung tâm Tần số vô tuyến điện tại Đà Nẵng, Công an tỉnh Quảng Trị…thực hiện xử lý chồng chéo, trùng lặp ngay từ khâu khảo sát, lập kế hoạch thanh tra hàng năm. Rà soát thường xuyên thời gian, đối tượng, kế hoạch thanh tra hàng năm đối với doanh nghiệp. Nâng cao chất lượng xây dựng kế hoạch thanh tra và nâng cao hiệu quả tổ chức thực hiện kế hoạch thanh tra. Các cuộc thanh tra phải dựa trên kế hoạch được duyệt, trừ trường hợp thanh tra đột xuất khi có dấu hiệu vi phạm pháp luật. Tăng cường tuyên truyền pháp luật về thanh tra cho mọi đối tượng thực hiện và giám sát thanh tra.
Ba là, tiếp tục đề xuất hoàn thiện pháp luật về Thanh tra như: Xác định rõ vị trí, vai trò của cơ quan thanh tra, bảo đảm tính chủ động, tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cơ quan thanh tra trong việc xây dựng kế hoạch thanh tra, ra quyết định thanh tra, kết luận thanh tra, đáp ứng yêu cầu của công tác quản lý trong thời kỳ phát triển kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế.
Bốn là, tranh thủ sự chỉ đạo, điều hành thống nhất của Thanh tra cấp trên với Thanh tra các cấp liên quan, đặc biệt là khâu xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra, thực hiện chế độ thông tin báo cáo, tổng kết thực tiễn, xử lý chồng chéo…
Năm là, đề xuất Thanh tra tỉnh, Thanh tra Bộ TT&TT xây dựng phần mềm xử lý chồng chéo trong hoạt động thanh tra, kiểm tra để việc thực hiện xử lý chồng chéo hiệu quả hơn.
Để khắc phục triệt để và có hiệu quả tình trạng chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh, kiểm tra trên địa bàn của Thanh tra Sở TT&TT đòi hỏi không chỉ thuần túy là việc hoàn thiện pháp luật hay phối hợp của một số cơ quan, tổ chức có chức năng thanh tra, kiểm tra mà còn đòi hỏi sự nỗ lực của các cấp, các ngành trong công tác này; sự quan tâm chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền, nhất là thủ trưởng các cơ quan quản lý nhà nước đối với hoạt động của các cơ quan có chức năng thanh tra, kiểm tra; sự tận tâm, tận lực của cán bộ, công chức làm nhiệm vụ thanh tra của Thanh tra Sở TT&TT. Có như vậy thì tình trạng chồng chéo mới được khắc phục, từ đó góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra nói riêng và hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát nói chung./.
Trần Quang